Τις τελευταίες δεκαετίες η παγκοσμιοποίηση και οι συνασπισμοί των κρατών φαίνεται να έχουν ανοίξει καινούργιες ευκαιρίες για εξέλιξη και οικονομική ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα η αγορά και οι συνθήκες εργασίας παρουσιάζουν έντονες αλλαγές κυρίως λόγω των αυξημένων αυτοματισμών και της αστραπιαίας μεταφοράς της πληροφορίας. Οι εργαζόμενοι βρίσκονται αντιμέτωποι με νέες δομές, μειώσεις αμοιβών, εποχιακές προσλήψεις και αυξημένο όγκο εργασίας. Παρ’ όλες τις αλλαγές και την αστάθεια που βιώνουν, δεν συνδέουν τις εργασιακές τους συνθήκες με τα αυξημένα προβλήματα ψυχικής υγείας που παρατηρούνται. Οι έρευνες από την άλλη, υπολογίζουν ότι ένα 20% του ενήλικου εργαζόμενου πληθυσμού έχει εμφανίσει ή θα εμφανίσει κάποιο είδος προβλήματος ψυχικής υγείας. Ανεξαρτήτως των αιτίων του προβλήματος, η μη αντιμετώπισή του θα κοστίσει ακριβά στην εταιρία κυρίως πτώση παραγωγικότητας, αλλά  και στον εργαζόμενο όπως  πιθανότητα αποκλεισμού από την εργασία, στίγμα,  απομόνωση.

Πέρα από τα κρατικά ή τα ιδιωτικά συστήματα υγείας, ο χώρος της εργασίας είναι το ιδανικό περιβάλλον για να επιμορφωθούν και να ευαισθητοποιηθούν οι εργαζόμενοι για τη σημασία της  ψυχικής υγείας, να προωθηθούν ενέργειες που την υποστηρίζουν και να δοθεί κατάλληλη βοήθεια και να αναχαιτιστεί ο  αποκλεισμός όσων δυσκολεύονται.

Η εργασία και η ψυχική υγεία φαίνεται να είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η εργασία είναι αδιαμφισβήτητο δικαίωμα του ανθρώπου και προωθεί την ψυχική υγεία προσφέροντας θετικές εμπειρίες σε πέντε τουλάχιστον τομείς: Οργανώνει το χρόνο μας και ρυθμίζει τις δραστηριότητές μας, μάς προσφέρει τη δυνατότητα κοινωνικών επαφών, μάς οργανώνει γύρω από ομαδικές προσπάθειες και στόχους και συνεισφέρει στη δημιουργία της επαγγελματικής μας ταυτότητας. 

Τα τελευταία χρόνια πολλές εταιρίες, οργανισμοί αλλά και σημαντικός αριθμός εργαζομένων έχουν αντιληφθεί ότι η παραγωγικότητα σχετίζεται με τα επίπεδα της ψυχικής υγείας και της ευημερίας. Κατά συνέπεια, ακολουθούν μια ευρεία γκάμα υποστηρικτικών στρατηγικών όπως προγράμματα ψυχοεκπαίδευσης και αυτοβελτίωσης, τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας, ειδικούς ψυχικής υγείας στο χώρο της εργασίας, οικογενειακή συμβουλευτική και θεραπεία και ελαστικά ή μειωμένα ωράρια όσων  και όταν το χρειάζονται. Για πολλούς ερευνητές η ψυχική υγεία και η διατήρησή της είναι καλό να αντιμετωπίζεται ως  αποδοτική επένδυση για τους εργαζόμενους αλλά κυρίως για τις επιχειρήσεις.

Θωμαή Κυριακού, MSc, MBPsS, SEPS
Ψυχολόγος, Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια

Βιβλιογραφία

WHO. Mental health and work: Impact, issues and good practices. Geneva: 2002.

Hilton, M. F., Scuffham, P. A., Sheridan, J. D., Cleary, C. M., Vecchio, N., & Whiteford, H. A. (2009). The association between mental disorders and productivity in treated and untreated employees. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 51, 9, 996-1003. 

DOI: 10.1097/JOM.0b013e3181b2ea30

Kahn, J. P. & Langlieb, A. M. (2003). Mental health and productivity in the workplace: A handbook for organizations and clinicians. USA: John Wiley & Sons.

Loeppke R., Taitel, M., Haufle, V., Parry, T., Kessler, R. & Jinnett, K. (2009). Health and productivity as a business strategy: A multiemployer study. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 51, 4, 411–28. DOI: 10.1097/JOM.0b013e3181a39180.